Lực đẩy cho nghiên cứu, ứng dụng trí tuệ nhân tạo ở Việt Nam

Mở rộng ứng dụng AI

Tại buổi họp báo, ông Bùi Thế Duy - Thứ trưởng Bộ Khoa học Công nghệ cho biết, trên thế giới và tại Việt Nam, trí tuệ nhân tạo (Artificial Intelligence - AI) được xem là một trong những công nghệ cốt lõi của cuộc cách mạng công nghiệp 4.0. Nhiều quốc gia bắt đầu ghi nhận xu thế phát triển tất yếu và tác động chuyển đổi to lớn của AI trong mọi mặt đời sống xã hội, thay đổi cán cân quyền lực kinh tế, quân sự, chính trị.

Theo nghiên cứu mới nhất của hãng tư vấn công nghệ Gartner, ngành công nghiệp AI toàn cầu năm 2018 có sự tăng trưởng đột phá (cao hơn 70%) so với năm 2017, đạt giá trị gần 1,2 nghìn tỷ USD. AI có khả năng trở thành công nghệ mang tính đột phá nhất trong 10 năm tới nhờ có những tiến bộ về công suất tính toán; sự nhảy vọt về khối lượng, tốc độ và sự đa dạng của dữ liệu.

Tại Việt Nam, từ năm 2014, AI được đưa vào danh mục công nghệ cao ưu tiên đầu tư phát triển. Chính phủ xác định đây là một trong các công nghệ đột phá, mũi nhọn của cuộc CMCN 4.0, cần tổ chức triển khai nghiên cứu. Tháng 10/2018, Bộ Khoa học và Công nghệ ban hành kế hoạch triển khai “Nghiên cứu và phát triển trí tuệ nhân tạo đến năm 2025” nhằm liên kết các bên phát triển, nghiên cứu, triển khai và ứng dụng công nghệ AI, thúc đẩy công nghệ phát triển ở các lĩnh vực trọng điểm, có thế mạnh. Đáng chú ý, nhiều cộng đồng AI đã hình thành, phần lớn do tư nhân tự làm. Các tập đoàn lớn như FPT, Vingroup, CMC đang nghiên cứu, phát triển AI phục vụ các sản phẩm khoa học công nghệ…

Từ góc độ của doanh nghiệp nghiên cứu, ứng dụng AI, ông Lê Hồng Việt - Giám đốc công nghệ FPT cho biết, trí tuệ nhân tạo có thể còn xa lạ với nhiều người nhưng thực chất, FPT đã cung cấp những dịch vụ, sản phẩm liên quan đến trí tuệ nhân tạo và đang được sử dụng một cách rộng rãi. Ví dụ, trên nền tảng về trí tuệ nhân tạo FPT.AI hàng tháng có khoảng 5 triệu lượt sử dụng đến từ các doanh nghiệp khác nhau của Việt Nam. Hoặc FPT cũng đưa xe tự lái bằng AI vào sử dụng trong khuôn viên khu đô thị Ecopark.

Một ví dụ khác, với tình trạng giao thông của Việt Nam, không ai có thể ngồi quan sát hàng trăm camera và tính toán lưu lượng trên đó. Tuy nhiên, những hệ thống như của FPT đang triển khai tại thành phố Hồ Chí Minh sử dụng trí tuệ nhân tạo có thể quan sát, cảnh báo giao thông dẫn đến điều chỉnh hệ thống đèn giao thông.

Hay trong giáo dục, đã có những hệ thống đồng hành cùng mỗi học sinh để nhận biết điểm mạnh, điểm yếu của học sinh đó trong quá trình học tập, từ đó, phụ huynh và giáo viên có sự hỗ trợ tốt nhất. “Trí tuệ nhân tạo có một tiềm năng vô cùng lớn và những gì chúng ta đang ứng dụng còn nhỏ bé so với tiềm năng của nó. Tuy nhiên, nó đang đi vào cuộc sống và hiện hữu ở khắp mọi nơi, với tỷ lệ ứng dụng tăng trưởng rất nhanh trong những năm gần đây” - ông Lê Hồng Việt nói.

Ông Bùi Thế Duy - Thứ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ phát biểu

Đồng quan điểm, ông Tạ Hải Tùng - Viện trưởng Viện Công nghệ thông tin và truyền thông, Đại học Bách Khoa Hà Nội nhận định, gần đây, việc ứng dụng AI ở Việt Nam đã có những bước đột phá so với trước. AI đang ở ngay xung quanh chúng ta, hỗ trợ âm thầm trong đời sống hàng ngày. Hiểu một cách đơn giản, AI làm cho các hệ thống thông minh hơn, thuận tiện hơn và đáp ứng đa dạng nhu cầu của người sử dụng. Chẳng hạn, cách đây hơn 5 năm, hòm thư điện tử của người dùng chứa đầy thư rác (spam mail) nhưng nhờ phát triển hệ thống nhận dạng thư spam sử dụng trí tuệ nhân tạo, vấn đề này nay đã được giải quyết gần như triệt để.

“Các nhà cung cấp dịch vụ, các công ty công nghệ của Việt Nam nếu muốn nâng cao trải nghiệm cho người dùng, phát triển sản phẩm nên ứng dụng AI. Chúng ta nên nghĩ nó chỉ là một công nghệ làm cho sản phẩm của chúng ta tốt hơn, thay vì nghĩ nó là điều gì đó quá siêu việt và không có khả năng tiếp cận” - ông Tạ Hải Tùng bày tỏ và cho hay, ông vừa tham gia tổ tư vấn cho Tổng cục đường bộ Việt Nam để tới đây sẽ triển khai hệ thống giám sát người học lái xe sử dụng trí tuệ nhân tạo.

Tạo động lực phát triển AI

Nhằm mục tiêu thúc đẩy nghiên cứu và ứng dụng công nghệ AI trong nhiều ngành kinh tế - xã hội trọng yếu của Việt Nam như y tế, giáo dục, kinh doanh, thương mại, tài chính, nông nghiệp…, trong hai ngày 15-16/8/2019, Ngày hội Trí tuệ nhân tạo Việt Nam (AI4VN) sẽ diễn ra tại trường Đại học Bách Khoa Hà Nội. Chương trình do Bộ Khoa học và Công nghệ, Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Đại học Bách Khoa Hà Nội cùng Báo điện tử VnExpress tổ chức.

Ngày hội Trí tuệ nhân tạo Việt Nam ra đời, được kỳ vọng trở thành một trong những nền tảng, động lực thúc đẩy sự lan tỏa và phát triển công nghệ AI cho Việt Nam thông qua kết nối các thành phần bên trong hệ sinh thái từ viện nghiên cứu, trường đại học, doanh nghiệp, tập đoàn công nghệ, startup đến cộng đồng AI. “Với chủ đề: Đẩy mạnh phát triển hệ sinh thái trí tuệ nhân tạo, chương trình AI4VN 2019 diễn ra theo mô hình mở, là nơi kết nối và tụ hội của các thành tố trong cộng đồng AI” - Thứ trưởng Bùi Thế Duy nói.

Ông Lê Hồng Việt, Giám đốc công nghệ FPT

Đáng chú ý, trong hai ngày diễn ra chương trình sẽ có 6 bài tham luận trên sân khấu chính từ các diễn giả về AI, công nghệ và khởi nghiệp hàng đầu thế giới như Tiến sĩ Ulli Waltinger (Siemens), PGS. Stefano Ermon (Khoa Khoa học Máy tính, Đại học Stanford, Mỹ); Peter Vesterbacka - nhà đồng sáng lập game Angry Birds… Các phần thuyết trình sẽ mang đến cho cộng đồng nghiên cứu và phát triển AI tại Việt Nam những xu hướng, báo cáo và hướng đi phát triển AI trong các ngành công nghiệp; bài học kinh nghiệm của các quốc gia trong phát triển hạ tầng kỹ thuật, và hàm ý chính sách cho Việt Nam.

Đặc biệt, trong phiên khai mạc ngày 15/8, phần thảo luận bàn tròn giữa các CEO công nghệ hàng đầu Việt Nam đến từ các tập đoàn công nghệ lớn. Bên cạnh đó, AI4VN còn tổ chức gần 10 hội thảo chuyên đề chia theo từng lĩnh vực như AI trong du lịch, y tế, giáo dục, công nghệ tài chính... quy tụ hàng trăm khách mời và các chuyên gia, giáo sư, trưởng phòng nghiên cứu AI quốc tế từ các cơ sở đào tạo nhân lực AI trong cả nước như Đại học Bách Khoa, Đại học Công nghệ, Học viện kỹ thuật quân sự,… cùng thảo luận và đề ra giải pháp toàn diện cho phát triển ngành AI.

Ông Lê Hồng Việt chia sẻ, thách thức lớn nhất trong phát triển AI hiện nay đó là thiếu hụt nguồn nhân lực trên toàn cầu. Theo thống kê trên thế giới chỉ có khoảng 10.000 người làm trí tuệ nhân tạo một cách thực thụ và chuyên sâu. “Việc tổ chức Ngày hội Trí tuệ nhân tạo Việt Nam sẽ góp phần nâng cao nhận thức về tầm quan trọng của AI. Đồng thời, thúc đẩy giới trẻ theo đuổi ngành này, không chỉ ở mức đại học mà còn trên đại học để trở thành những chuyên gia lớn. Từ đó, góp phần vào giải quyết vấn đề nguồn nhân lực” - ông Lê Hồng Việt bày tỏ.

Theo các chuyên gia, hiện nay, chuyển đổi số đang là xu hướng tất yếu. Các tổ chức theo trào lưu sẽ tiến tới quy trình tự động hóa và thông minh hóa trong nghiệp vụ của mình. Đây chính là lực đẩy cho sự phát triển trí tuệ nhân tạo. Đặc biệt, việc xây dựng và phát triển dữ liệu lớn sẽ tạo ra bước phát triển nhảy vọt về trí tuệ nhân tạo - lĩnh vực được nhận định có rất nhiều tiềm năng ở Việt Nam.

Quỳnh Nga