Nghiên cứu thành công giống gốc sản xuất vắc-xin phòng bệnh cho lợn

Tuyển chọn thành công được 3 chủng PRRSV cường độc giống gốc để sản xuất vắc-xin vô hoạt phòng bệnh PRRS và đồng thời là chủng dùng để kiểm nghiệm đánh giá chất lượng vắc-xin; tạo được 3 chủng PRRSV nhược độc dùng để sản xuất vắc-xin nhược độc phòng bệnh PRRS; và xây dựng thành công các quy trình công nghệ tạo chủng giống gốc PRRSV cường độc, tạo chủng giống gốc PRRSV nhược độc trên môi trường tế bào;…

Đó là những kết quả chính của đề tài “Nghiên cứu tạo giống gốc để sản xuất vắc-xin phòng hội chứng rối loạn hô hấp và sinh sản cho lợn (PRRS) ở Việt Nam” (Mã số SPQG.05b.02), do TS. Trịnh Đình Thâu – Học viện Nông nghiệp Việt Nam làm chủ nhiệm. Nhiệm vụ này thuộc Chương trình phát triển sản phẩm quốc gia đến năm 2020 và Dự án khoa học và công nghệ (KH&CN) “Công nghệ sản xuất vắc-xin phòng hội chứng rối loạn hô hấp và sinh sản cho lợn” vừa được Hội đồng nghiệm thu cấp Nhà nước do Bộ KH&CN tổ chức đánh giá, nghiệm thu ngày 14/1/2017, tại Hà Nội.

Báo cáo tại buổi họp, TS. Trịnh Đình Thâu cho biết, đề tài hướng đến mục tiêu tạo được giống virus vắc-xin hội chứng rối loạn hô hấp và sinh sản cho lợn (PRRS) ổn định về đặc tính kháng nguyên để sản xuất vắc-xin. Cụ thể, lựa chọn được chủng virus cường độc có tính kháng nguyên cao và ổn định để sản xuất vắc-xin PRRS; tạo được chủng virus nhược độc có tính kháng nguyên cao và ổn định để sản xuất vắc-xin PRRS; tạo ngân hàng các chủng virus PRRS đang lưu hành ở Việt Nam.
 

Thực hiện đề tài này, nhóm nghiên cứu đã triển khai các nội dung: nghiên cứu thu thập mẫu và phân lập virus PRRS; nghiên cứu đặc điểm sinh học và sinh học phân tử của các chủng virus PRRS đã phân lập được; nghiên cứu sự tương đồng kháng nguyên giữa các chủng virus PRRS đã lựa chọn ở 2 miền Bắc –Nam; nghiên cứu lựa chọn chủng virus PRRS cường độc phân lập từ thực địa; nghiên cứu tạo chủng virus PRRS nhược độc từ chủng virus cường độc và nghiên cứu lựa chọn chủng virus PRRS nhược độc tự nhiên phân lập từ thực địa; nghiên cứu xây dựng quy trình bảo quản, sử dụng giống virus PRRS đã tuyển chọn; nghiên cứu xây dựng quy trình kiểm định giống gốc PRRS cường độc và nhược độc.

Đồng thời, sử dụng rất nhiều phương pháp nghiên cứu như: phương pháp thường quy phòng thí nghiệm bệnh lý, vi sinh vật; hóa mô miễn dịch; RT-PCR; nuôi cấy tế bào Marc145; phân lập virus; giải trình tự gen; gây bệnh thực nghiệm;…

Sau 2 năm triển khai (tháng 12/1014 – tháng 11/2016), nhóm nghiên cứu đã tạo được 3 giống virus PRRS cường độc ổn định về các chỉ số độc lực, di truyền, khả năng gây bệnh tích tế bào; 3 giống giống virus nhược độc ổn định về hiệu giá virus TCID50, tính kháng nguyên và đặc tính di truyền.

Đồng thời, xây dựng thành công các quy trình công nghệ chính xác, khoa học, dễ thực hiện và nhân rộng: Quy trình tạo giống cường độc; tạo giống nhược độc trên môi trường tế bào; nhân giống sản xuất vắc-xin; quy trình bảo quản giống virus PRRS đã tuyển chọn; quy trình đánh giá, kiểm nghiệm giống gốc PRRS cường độc; quy trình đánh giá, kiểm nghiệm giống gốc PRRS nhược độc.

Đã có 3 bài báo đăng trên tạp chí khoa học chuyên ngành thú y, 1 bài báo đăng trên tạp chí quốc tế; 5 thạc sỹ chuyên ngành thú y được đào tạo. Nhóm nghiên cứu cũng đã có bài trình bày, giới thiệu các kết quả nghiên cứu tại hội thảo quốc tế. Đồng thời, đăng ký trên ngân hàng gen thế giới 9 trình tự gen virus PRRS.
 

Tại buổi họp nghiệm thu, đánh giá kết quả đề tài, chủ tịch cũng như các thành viên Hội đồng đều đánh giá rất cao các kết quả của nhóm nghiên cứu. Đồng thời cho rằng đây là cơ sở khoa học quan trọng cho các nghiên cứu sâu hơn về PRRS, là nguyên liệu quý để ứng dụng những công nghệ tiên tiến trong sản xuất vắc-xin. Việc tạo ra được các chủng virus gốc từ những chủng virus đang lưu hành tại Việt Nam mang lại ý nghĩa to lớn trong chương trình phòng bệnh bằng vắc-xin. Sản phẩm của đề tài cũng là bước quan trọng để những nhà quản lý sớm khống chế được dịch bệnh cũng như giảm sức ép về kinh tế khi phải nhập ngoại vắc-xin. Với những kết quả đó, Hội đồng đã nhất trí đánh giá đề tài xếp loại xuất sắc.

Ông Đỗ Thành Long – Giám đốc Văn phòng các Chương trình KH&CN quốc gia cho biết, những kết quả nghiên cứu nêu trên thể hiện năng lực nhóm nghiên cứu trong quá trình triển khai Dự án. Các cơ quan liên quan của Bộ KH&CN, trong đó có Văn phòng Các chương trình KH&CN quốc gia sẽ hỗ trợ tối đa để nhóm nghiên cứu cũng như Học viện Nông nghiệp Việt Nam hoàn thiện các đề tài tiếp theo của Dự án.