Thuốc phòng chống ung thư chiết xuất từ rễ cây Bồ công anh (Taraxacum)

Bồ công anh lùn (Taraxacum) thuộc họ cúc (Asteraceae),  thường được trồng ở các vùng ôn đới. Đây là loại thảo mộc thân rễ hai năm hoặc thân thảo lâu năm, với chiều dài trung bình 15-30 cm. Rễ Taraxacum chứa nhiều loại hợp chất quý như sesquiterpen, carotenoids, coumarin, flavonoid, axit phenolic, polysacarit, eudesmanolides, triterpen, sterol, steroid,…

Trong điều trị ung thư hoặc khối u, các dạng chiết xuất bồ công anh thông thường như ngâm rễ cây khô trong nước sôi để sử dụng cho thấy ít có tác dụng. Nhóm tác giả sáng chế (số US10179156, được bảo hộ ngày 15/1/2019) người Canada - Pandey Siyaram; Hamm Caroline Marie và Ovadje Pamela Uzuazo đã tìm ra giải pháp điều trị/phòng ngừa các loại ung thư máu (hoặc ung thư da) liên quan đến các bệnh bạch cầu lympho mãn tính, bạch cầu dòng tủy mãn tính, bạch cầu tủy đơn dòng mãn tính, ung thư hạch bạch huyết Hodgkin và u ác tính, từ rễ cây bồ công anh.

Các bước điều chế thuốc điều trị, phòng ngừa ung thư theo sáng chế này bao gồm:

Bước 1: Thu hoạch rễ cây

Rễ cây bồ công anh Taraxacum được thu hoạch hoạch trong vòng khoảng 90 ngày trước khi cây nở hoa hoặc nảy chồi. Ngoài ra, các chất chiết xuất từ rễ được thu hoạch vào đầu mùa Xuân và đầu mùa Thu được chứng minh là có hiệu quả nhất trong việc diệt tế bào ung thư. Đặc biệt, rễ bồ công anh được thu hoạch ở tỉnh Ontario, Canada vào tháng 3, tháng 9 và tháng 10 đã được chứng minh là có hiệu quả cao trong việc gây ra chết rụng (apoptosis) các tế bào ung thư.

Bước 2: Sấy khô

Sấy khô rễ cây đến độ ẩm tương đối khoảng 5-10%

Bước 3: Hóa băng

Ngâm rễ cây bồ công anh trong nitơ lỏng đến nhiệt độ đóng băng trung bình khoảng −210°C đển −30°C.

Bước 4: Nghiền khô

Nghiên cứu cho thấy, khả năng chống ung thư của dược liệu chiết xuất từ rễ cây Taraxacum đạt được hiệu quả cao hơn khi nghiền khô, so với nghiền ướt. Do đó, phần gốc cây đông lạnh được nghiền khô đến cỡ hạt trung bình khoảng 1-30 μm.

Để giảm tiếp xúc với nhiệt độ cao trong môi trường khô ráo, máy nghiền phải được làm mát trong nitơ lỏng, trong khoảng nhiệt độ tốt nhất là dưới −50°C.

Bước 5: Tách chiết hoạt chất

Ngâm bột rễ cây bồ công anh đã được nghiền trong bước 4 vào một dung môi phân cực. Dung môi là nước, ethanol (hoặc hỗn hợp nước và ethanol). Nhiệt độ ngâm tốt nhất là ở khoảng 25°C. Thời gian ngâm trong khoảng 10-30 phút, có hoặc không khuấy, với liều lượng 10g trong 50ml dung môi.

Bước 6: Ly tâm và lọc lấy dung dịch

Lực ly tâm tốt nhất được thực hiện trong khoảng từ 5.000-8.000×g. Lọc lấy dung dịch được thực hiện ít nhất hai lần, bằng cách sử dụng ít nhất hai bộ lọc có kích thước lỗ rỗng giảm, lỗ 1 khoảng 0,45 μm, tiếp theo lỗ 2 khoảng 0,22 μm.

Bước 7: Cô đặc

Cô đặc chất lỏng thu được thành bột khô trong khoảng nhiệt độ tốt nhất từ -80°C đến −40°C

Bước 8: Phối trộn

Bột chiết xuất khô được phối trộn với các chất mang, chất bổ trợ hoặc với các chất chống ung thư khác như metformin, hydroxyurea, cyclophosphamide và etoposide,...tạo ra thuốc thành phẩm.

Thuốc bào chế chứa bột chiết xuất từ rễ cây bồ công anh Taraxacum được dùng hàng ngày, với tỉ lệ từ 10-70 mg/kg trọng lượng. Cần lưu ý rằng liều lượng sử dụng sẽ thay đổi theo từng điều kiện, tuổi tác, trọng lượng cơ thể và giai đoạn phát triển của bệnh ung thư cần điều trị.