Sở hữu trí tuệ, những điều thú vị

Sáng chế "không sáng suốt"
 

Lịch sử đầy các sáng chế ngớ ngẩn, chẳng hạn như phương pháp đánh đu, mặt nạ cấm ăn, thiết bị chống mút ngón tay, áo sơ mi chuột túi, bao cho chuối, bảo vệ tai cho chó, xe đạp dùng cánh buồm…

Lượng bằng sáng chế phát triển tại Mỹ, nhưng thời cách mạng công nghiệp vào cuối thế kỷ 19 và đầu thế kỷ 20 mới thực sự hoàng kim. Trong 2 năm 1915 và 1916, tính bình quân, Cơ quan Sáng chế và Nhãn hiệu hoa Kỳ (USPTO ) cấp hơn 400 bằng sáng chế / 1 triệu người, còn trong năm 2010 và 2011, mỗi năm cấp đến 120.000 bằng sáng chế (bình quân 300 sáng chế / 1 triệu người) . Tuy vậy, Mỹ chỉ đứng thứ 9 về số bằng sáng chế tính trên đầu người (nước Nhật hiện đang đứng đầu với số bằng sáng chế bình quân gần 1.000 sáng chế / 1 triệu người).



 

Nơi nào sáng tạo nhất ở Mỹ?

Chủ nhân của gần 2/3 số bằng sáng chế của Mỹ sinh sống trong 20 bang lớn, nơi cư ngụ của 1/3 dân số Mỹ. Từ năm 2007 đến 2011, những bang có số lượng bằng sáng chế bình quân đầu người cao nhất là: San Jose (về phần cứng máy tính và thiết bị ngoại vi), Burlington, Vermont (về thiết bị bán dẫn), Rochester, Minnesota (về phần cứng máy tính), Corvallis, Oregon (về chất bán dẫn), Boulder, Colorado (về truyền thông), Poughkeepsie, NewYork (về chất bán dẫn), Ann Arbor, Michigan (về động cơ và các bộ phận), San Francisco và Oakland (về công nghệ sinh học), Austin, Texas (về phần cứng máy tính) và Santa Cruz, California (về phần cứng máy tính).




Ma cô sáng chế gây rắc rối

Theo một nghiên cứu của trường đại học Boston (BU), ở Mỹ, mỗi năm các doanh nghiệp mất khoảng 29 tỷ USD vì “ma cô sáng chế", tăng hơn 4 lần con số 7 tỉ USD của năm 2005. Các công ty nhỏ và vừa lại bị tổn thất nặng nề nhất. Theo Michael Meurer, đồng tác giả nghiên cứu của BU: "Các công ty đáng ra được hưởng lợi từ hệ thống bảo hộ sáng chế lại phải đau đầu vì nó” và “trong nhiều trường hợp, nó trở thành một hệ thống áp đặt khoản thuế trên sáng tạo thay vì thúc đẩy đổi mới".
 

Theo nghiên cứu gần đây của Brookings về các thương vụ mua bán bằng sáng chế từ Eastman Kodak, Motorola, Nortel và Nokia, bình quân bằng sáng chế có giá từ 477.000 USD đến 760.000 USD, thậm chí có bằng sáng chế được bán với giá cả triệu USD. Tuy nhiên, cũng có những bằng sáng chế được bán với giá thấp hơn nhiều hoặc trở nên lạc hậu hay “chết” trong kho sáng chế. Mặc dù chi phí pháp lý để có được một bằng sáng chế không nhỏ, 16% bằng sáng chế “được” hết hạn chỉ sau bốn năm vì các chủ sở hữu từ chối trả khoản phí duy trì 900 USD.

Giữa năm nay, tòa án tối cao Mỹ đã phán quyết những gì xảy ra tự nhiên với gen người thì không được cấp bằng sáng chế. Tổng thống Obama còn đưa ra các đạo luật để ngăn cản "ma cô sáng chế" tức các công ty thôn tính bằng sáng chế để sau đó kiện các công ty khác – STINFO số tháng 7/2013). Tuy nhiên nhiều người phê phán các đạo luật này làm chậm tiến trình đổi mới, sáng tạo, đổ công việc cho tòa án và làm tăng chi phí của người tiêu dùng.